Ormiański Komitet Narodowy Polski

Ośrodek Badań nad Kulturą Ormiańską w Polsce przy Polskiej Akademii Umiejętności

oraz Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne

zapraszają na odczyt, który wygłosi

dr Svante Lundgren

(Szwecja)
pt.

„Od Cicernakaberd do Hollywood - moja ormiańska podróż”

(From Tsitsernakaberd to Hollywood – my Armenian journey)

Odczyt wraz z prezentacją filmową odbędzie się 23 września 2019 roku o godz. 18.00
w siedzibie Polskiej Akademii Umiejętności przy ul. Sławkowskiej 17 w Krakowie.
Oprawa muzyczna w wykonaniu zespołu GoArm bracia George i Aram Sayegh

Լեհաստանի Հայ Դատի յանձնախումբի, Լեհաստանի Հայ Մշակույթի Հետազոտութիւններու կեդրոնի եւ Քրաքովի Հայ Մշակ

ութային Ընկերութեան կազմակերպութեամբ՝
Կը բանախօսէ՝

Դոկտ․ Սվանթէ Լունտկրէն

(Շուէտ)

Խորագիր՝  Ծիծեռնակաբերդէն դեպի Հոլիուտ՝

իմ հայկական ճանապարհորդութիւնը

 
Երկուշաբթի 23 Սեպտեմբեր 2019 թուին, Լեհաստանի Արուեստի եւ գիտութիւններու  ակադեմիային մէջ ժամը 18:00 ին, Քրաքով Սուավքովսքիէկօ 17
Երաժշտական GOArm խումբի ընկերակցութեամբ՝  Գեւորգ և Արամ Սայեղներու

Wystawa pod takim tytułem, dostępna będzie dla publiczności od 2 października w Oranżerii Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie. Pamiątki dawnej, wielokulturowej Rzeczpospolitej, zabytki sakralne, malowidła ścienne Jana Henryka Rosena zaprezentowane zostaną na wystawie „Katedra ormiańska we Lwowie i jej twórcy”. Na wystawie zostały zaprezentowane zarówno architektura katedry, jak i malowidła ścienne Jana Henryka Rosena zdobiące jej wnętrze. Są one jednym z ważniejszych dzieł polskiej sztuki sakralnej okresu międzywojennego. Warszawska wystawa może więc być dla wielu osób pierwszą okazją do zobaczenia tych niezwykłych malowideł oraz poznania ich historii. Oprócz dzieł Rosena z katedry ormiańskiej, wystawa prezentuje również inne realizacje malarza zdobiące wnętrza kościołów na całym świecie, a także prace wykonane do katedry ormiańskiej przez innych artystów; są to m.in. projekty przebudowy katedry wykonane przez krakowskiego architekta Franciszka Mączyńskiego oraz projekty dekoracji ornamentalnych autorstwa Józefa Mehoffera.

Dla najmłodszych widzów – Instytut POLONIKA przygotował drugi odcinek bajki edukacyjnej „Polo i Nika”, w którym bohaterowie zabierają dzieci w podróż do katedry ormiańskiej. Dzieci mają tam okazję poznać pracującego właśnie nad swoim dziełem Jana Henryka Rosena oraz dowiedzieć się, na czym polega konserwacja dzieł sztuki.
Towarzyszące wystawie filmy („Przebudzone spojrzenia” oraz „Polo i Nika. Katedra ormiańska”) będzie można obejrzeć również na stronie internetowej Instytutu POLONIKA www.polonika.pl.

Więcej informacji: FB_InstytutPolonika oraz m.niezalezna.pl

- 24 kwietnia 1915 roku do władzy dochodzi Ruch Młodych Turków, którzy pragną połączyć wszystkie ludy tureckie i powiększyć swoje terytorium oraz wyniszczyć wszystkich chrześcijan. I się zaczęło - mówiła na antenie Radia 24 o rzezi Ormian Hasmik Sahakyan.

Rozkaz masowych wysiedleń i mordów na Ormianach zapadł 24 kwietnia 1915 roku. Tego dnia w Stambule aresztowano ponad 2300 przedstawicieli ormiańskiej inteligencji. Większość zginęła.
Inicjatorem masowych mordów i deportacji był ówczesny minister spraw wewnętrznych Talaat Pasza. Pisał, że każdy kto sprzeciwi się decyzji władz, nie może być urzędnikiem państwowym. 27 maja 1915 rozpoczęły się deportacje Ormian zamieszkujących Anatolię. Byli kierowani do Syrii i Mezopotamii.
Większość zginęła z pragnienia i głodu. Zatrzymanych topiono, spychano w przepaści górskie, przybijano podkowy końskie do stóp, duchownych Kościoła ormiańskiego palono żywcem lub zakopywano w ziemi. Szacuje się, że w latach 1915–1917  mogło zginąć około 1,5 mln ludzi.
Rzeź Ormian jest drugim po Holocauście, najlepiej udokumentowanym i opisanym ludobójstwem dokonanym przez władze państwowe na grupie etnicznej w czasach nowożytnych.
Hasmik Sahakyan stwierdziła, że chodziło o próbę "wniszczenia wszystkich chrześcijan". - 24 kwietnia 1915 roku do władzy dochodzi Ruch Młodych Turków, którzy pragną połączyć wszystkie ludy tureckie i powiększyć swoje terytorium oraz wyniszczyć wszystkich chrześcijan. Nie chodziło tylko o Ormian, ale o wszystkich, którzy wierzyli w Chrystusa - zaznaczyła.

W Polskim Radiu 24 z Hasmik Sahakyan, Ormianką mieszkającą w Polsce, rozmawiał Rafał Dutkiewicz (Data emisji: 12.09.2019, Godzina emisji: 19.10)

W Warszawie będzie 18 i 19 września, w Krakowie od 20 i 21 września - byłaby więc okazja do indywidualnego spotkania z autorem, zakupu albumu i uzyskania jego autografu. Publikacje tego autora: Khatchkar, Erywań 2017 (€100); Armenian Block Printed Fabric, Erywań 2016 (€50); 100: 1915 2015, Erywań 2015 (€100); Armenian Ornamental Script, Erywań 2012 i Armenian Ornamental Art, Erywań 2010 (€50). Do trzech albumów dołączone są płyty z wzorami ornamentów. Publikacje te są do wglądu w siedzibie Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich, po wcześniejszym umówieniu się. Do 17 września można składać zamówienia (cena niższa od cen księgarni wysyłkowych) pod adresem:  Ten adres email jest ukrywany przed spamerami, włącz obsługę JavaScript w przeglądarce, by go zobaczyć . Albumy też kupić na przykład w: Online Armenian Store  albo w Amazon. 

Warto zobaczyć też niespełna 3-minutowy film pokazujący autora przy pracy nad albumem poświęconym chaczkarom: FILM. mag

Na zdjęciu: s. Arusiak Sajonian (www.la-croix.com)

DAR DO ARCHIWUM FUNDACJI

Dnia 14 sierpnia Ormiańskie Towarzystwo Kulturalne w Krakowie wspólnie z Muzeum UJ Collegium Maius zorganizowało specjalny pokaz wyjątkowego eksponatu znajdujące się w zbiorach muzealnych, ormiańskiego welum liturgicznego. A o godzinie 20.00 miał miejsce koncert ormiańskiej muzyki religijnej. W Auli Jagiellońskiej w Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius w Krakowie odbyła się prezentacja poświęcona Kościołowi ormiańskiemu oraz liturgii i muzyce ormiańskiej. W specjalnie wyznaczonym miejscu została wyeksponowana tkanina liturgiczna (welum) należąca pierwotnie do klasztoru św. Jana Chrzciciela (Surp Karapet) w Muszu (Turcja). W ramach spotkania referaty wygłosili prof. Krzysztof Stopka (Korzenie chrześcijaństwa w Armenii), dr Jakub Osiecki (Historia klasztoru ormiańskiego w Muszu), mgr Joanna Sławińska (Interpretacja treści religijnych zawartych na tkaninie liturgicznej), Hasmik Baghdasarian (Komitas i ormiańska muzyka liturgiczna). O godzinie 20.00 na dziedzińcu Collegium Maius odbył się koncert ormiańskiej muzyki liturgicznej.

Cały tekst o tym wydarzeniu na stronie Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego: Noc Cracovia Sacra;

Ukazał się trzydziesty dziewiąty, letni numer "Awedisu". W Słowie od redakcji czytamy:

Wydarzenia z początku czerwca w dość smutny sposób przypomniały nam, jak trudna jest ochrona dziedzictwa historycznego i kulturowego. Z powodu gdańskiego pożaru, o którym piszemy na stronach 1 i 2, mogły co prawda wyniknąć znacznie większe straty, jednak i to, co uległo zniszczeniu, pokazuje wyraźnie, jak wrażliwe na działanie żywiołów mogą być zabytkowe budynki i przedmioty związane z dziedzictwem ormiańskim w Polsce. Trzeba wciąż dokładać ogromnych starań, nie mówiąc o kosztach, by uchronić to dziedzictwo przed degradacją i zniszczeniem.

Ochrona spuścizny to szczególnie ważny temat w kontekście kolejnej, w tym roku 104. rocznicy Ludobójstwa Ormian w Imperium Osmańskim. To wtedy bezpowrotnej zagładzie uległa ogromna część ormiańskiego dziedzictwa, zarówno pisanego, jak i przekazywanego ustnie. Źródła pisane zniszczono poprzez palenie bibliotek i burzenie klasztorów ormiańskich, natomiast ustne – przez zamordowanie ludzi, począwszy od duchownych, intelektualistów, po artystów czy muzyków. Te nieodwracalne straty tym bardziej nałożyły na tych, którzy przeżyli Ludobójstwo, oraz Ormian w Diasporze, jeszcze poważniejszy obowiązek ratowania tego, co zostało.

W przypadku Polski na problem ochrony dziedzictwa dodatkowo nałożyły się prześladowania z czasów drugiej wojny światowej oraz przymusowe migracje po wojnie. Te z przedmiotów, które udało się uratować i przewieźć w granice powojennej Polski, do dziś znajdują się pod opieką m.in. Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich. Na szczęście współczesna Polska daje duże możliwości w zakresie ochrony spuścizny i pozwala także na swobodne kultywowanie własnej tożsamości i zwyczajów. To dzięki wsparciu ze strony państwa polskiego mogą funkcjonować takie organizacje, jak Fundacja, i ukazywać się wydawnictwa takie, jak niniejsze czasopismo. Obchodząc w tym roku dziesięciolecie „Awedisu” w związku z 40. numerem (jesiennym), powinniśmy o tym pamiętać.

Zapraszamy do lektury. Trzydziesty dziewiąty numer „Awedisu” dostępny jest również na stronie internetowej www.awedis.ormianie.pl .